18 اسفند سال 1394 برای حوزه علمیه خراسان نقطه عطف جدیدی است که با حکم انتصاب اعضای شورای عالی و مدیریت این حوزه از سوی رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مدظله العالی رقم خورد و از آن پس گام های تحولی عمیق و ماندگاری برداشته شد. روابط عمومی حوزه علمیه خراسان به این مناسبت گزارش مختصری را در عرصه های تحولی مختلف این حوزه تقدیم مخاطبان می کند.

پژوهش
معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در راستای اهداف سند چشم انداز 20 ساله و طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در تربیت طلاب پژوهشگر گام های بلندی برداشته است. این اتفاق بزرگ در ۵ سال گذشته نمود و ظهور بیشتری داشته و فعالیت‌های تحولی نتیجه بخشی را به ثمر رسانده است.
شناسایی و ساماندهی پژوهشگران در قالب گروه های پژوهشی، راه اندازی نشریات علمی – تخصصی و ارتقاء سطح علمی و پژوهشی مقالات، راه اندازی سامانه مدیریت نشریات علمی، تشکیل کارگروه های تخصصی، برقراری ارتباطات پژوهشی میان حوزه و دانشگاه و ارتباط علمی با مراکز پژوهشی کشور و اساتید و فرهیختگان داخلی و خارجی از جمله کارهایی است که در این مدت با دغدغه و پیگیری خاصی دنبال شده است.
در کنار این فعالیت ها، با نگاه به رویکرد پاسخگویی بر مبنای نیازهای روز جامعه، معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان به اموری همچون: تربیت پژوهشگر در رشته های فقه و اصول، هنر و رسانه، علوم حدیث و رجال، زن و خانواده، اقتصاد، فقه پزشکی، اخلاق پژوهی، تبلیغ بین الملل و فضای مجازی توجه ویژه ای داشته است.
بیش از دو هزار و 500 مشاوره پژوهشی، برگزاری نشست ها و کارگاه های علمی پژوهشی، تقریر نویسی، پایان نامه نویسی، فوق العاده پژوهشی و همچنین هزار و 800 نشست علمی در مدارس علمیه از دیگر برنامه هایی می باشد که با دیدگاه تحولی و رسیدن به حوزه پاسخگو طراحی و اجرا شده است.
یکی از اقدامات چند سال اخیر این معاونت در زمینه فراخوان آثار پژوهشی که با حضور گسترده اساتید و طلاب مواجه بوده که نتیجه آن ارائه و انتشار مقالات علمی و کتاب های مختلف بوده است.
انتشارات
انتشارات حوزه علمیه خراسان نیز از دیگر دستاوردهای معاونت پژوهش است که در این چهار سال به ثمر نشست که از این تلاش، تجهیز، تقویت و ساماندهی کتابخانه های مدارس علمیه در کنار اجرای طرح «اهدای دانایی» و توجه به زیرساخت های پژوهشی انجام شده است.
گام دوم تحولات پیش‌روی حوزه علمیه خراسان در عرصه پژوهش توسعه نمایندگی انتشارات ، فروشگاه ها و زیرساخت های پژوهشی، و نیز توسعه کمی و کیفی مهارت های پژوهشی و دوره های تربیت پژوهشگر در کنار نمایشگاه ها و هیئت هایارتقاء سطح نشریات علمی - تخصصی به علمی - پژوهشی است که البته با توجه به ابلاغ اخیر ماده واحده برای این حوزه برنامه‌ریزی مناسب انجام خواهد شد.
برگزاری نمایشگاه های تخصصی کتاب حوزه، حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب مشهد، حضور در نمایشگاه پژوهش و فناوری خراسان رضوی و نمایشگاه دستاوردهای تحولی حوزه علمیه خراسان، مدیریت و ساماندهی هیئت های اندیشه ورز «اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی»، «دین و سبک زندگی اسلامی»، «اسلام، ادیان و ارتباطات میان فرهنگی»، «خانواده، تعلیم و تربیت»، «هنر و رسانه» و «حوزه، جامعه و تمدن اسلامی» و نیز گروه‌های پژوهشی من جمله رجال پژوهی و فضای مجازی از دیگر کارهایی است که در کنار حمایت از پژوهشگران با پرداخت وام حمایتی، چاپ کتاب و حمایت از نشریات داخلی مدارس علمیه اقدام شده است.
 هیئت های اندیشه ورز
بر همین اساس، هیئت های اندیشه ورز معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان نیز در این مدت فعالیت های چشمگیری داشته و ثمرات موفقی ارائه داده اند. هیئت اندیشه ورز اسلام، ادیان و ارتباطات میان فرهنگی در این مدت نشست‌های تخصصی «کلمه سوا» با رویکرد تبلیغ دینی در عرصه بین المللی و همایش هایی در این زمینه برگزار کرده است و در کنار آن به تربیت پژوهشگر زبان های انگلیسی، روسی و آلمانی و نیز محققانی دین شناس، وهابیت شناس و مذاهب کلامی پرداخته و حاصل آن چاپ کتاب «کلمه سوا» و دو فصلنامه علمی تخصصی، طراحی رشته گفتگوی ادیان و طراحی رشته اسلام و ارتباطات میان فرهنگی برای طلاب سطح ۳ و نیز تنظیم نظام موضوعات پژوهشی بوده است.
هیئت اندیشه ورز خانواده، تعلیم و تربیت نیز با برگزاری نشست ها و کارگاه های در این حوزه، دوره‌های پودمانی تربیت پژوهشگر زن و خانواده و طراحی دوره های مسئله شناسی، بانوان، حقوق عمومی خانواده، الگوی مدیریت از نگاه اسلام، آموزش و پرورش کودکان با رویکرد اسلامی و نیز تولید مقالات علمی، ترجمه کتاب، تولید کتاب، تولید دوفصلنامه علمی،تخصصی و طراحی رشته تخصصی زنان و خانواده اقداماتی انجام داده است.
همچنین هیئت اندیشه ورز هنر، رسانه و فضای مجازی با تدوین چشم انداز هیئت هنر و رسانه، انتشار دو فصلنامه مطالعات هنر و رسانه، سلسله نشست‌های تخصصی «محاکات» و برگزاری دوره تربیت پژوهشگر هنر و رسانه، چاپ رساله احکام هنر و رسانه ، تدوین ۱۰ جلد کتاب و پژوهش تخصصی در این زمینه اقدام کرده است. این اقدامات با تعاملات علمی و پژوهشی و نمایه سازی دوفصلنامه در پایگاه های علمی به سرانجام بهتری رسیده است.
هیئت اندیشه ورز دین سلامت و سبک زندگی نیز دوره ها و نشست هایی را با عنوان فقه پزشکی، پیوند اعضا، تغییر جنسیت، سقط جنین و مرگ مغزی انجام داده و در همان راستا به تعامل، گفت‌وگو و مصاحبه با اساتید و متخصصان در زمینه پزشکی و فقه پزشکی پرداخته است که این امر در ایام شیوع بیماری کرونا با برگزاری نشست‌هایی حول مقابله با این ویروس بیش از پیش نمود داشت.
تربیت پژوهشگر متخصص، برگزاری دروس خارج فقه پزشکی در سه سال اخیر، تالیف کتب و مقاله و نیز پاسخگویی به سوالات فقهی و حقوقی جامعه پزشکی، تهیه محتوای جامعه در زمینه مقابله با کرونا و بیماری های واگیر دار از دیگر کارهای انجام شده توسط این هیئت است.
همچنین، هیئت اندیشه ورز اقتصاد و الگوی اسلامی پیشرفت در این مدت با طراحی و تدوین دوره های تخصصی فقه اقتصاد، دوره پودمانی مقطع عالی فقه اقتصاد، کارگاه‌های به وقت اقتصاد، دوره آموزشی مطالعه محور آشنایی با اقتصاد، تدوین جزوه درسی کلیات اقتصاد خرد و نیز اقتصاد کلان و پروژه های راهبردی مانند تدوین کتاب البیع فتوایی، تدوین مجموعه مسائل پژوهشی و مستحدثه در اقتصاد اسلامی در کنار تدوین و چاپ بیش از ۱۰ اثر علمی در قالب کتاب مرتبط با اقتصاد، اقدام کرده است.
برگزاری همایش‌ها و سلسله نشست های «اقتصادنا»، کارگاه ها و سمینارها و دوره های پودمانی و نیز راه اندازی و تجهیز کتابخانه تخصصی اقتصاد اسلامی از اموری است که برای ارتقای فعالیت های پاسخ گویی حوزه به مسائل مستحدثه اقتصادی انجام شده است.
گروه رجال پژوهی نیز علاوه بر برگزاری نشست ها و دوره ها و فراخوان ها و تدوین برنامه های آموزشی، تولید دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات اعتبارسنجی حدیث را انجام داده و به تربیت پژوهشگر رجال تدوین کتاب و تدوین درسنامه های تصویری پرداخته است.
کلام آخر
امید است با عنایت خاصه عالم آل محمد در برنامه ۵ ساله دوم از سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان با برنامه های جامع و مدون منطبق بر نظام جامع پژوهش گام برداریم و با استفاده از ظرفیت ماده واحده اعطای مجوزها و امتیازهای علمی ابلاغی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به حوزه علمیه خراسان افقی روشن تر از پیش را برای آینده حوزه های علمیه در ابعاد مختلف ترسیم نماییم.