به گزارش خبرگزاری حوزه علمیه خراسان، دکتر داوود حسین پور، استاد حوزه علمیه در دوره آشنایی با مطالعات زنان از نظریه تا عمل که به همت هیئت اندیشه ورز خانواده، تعلیم و تربیت و سبک زندگی این حوزه برگزار شد، بیان کرد: خانواده مفهومی اعتباری است که از منظر هستی‌شناسی اجتماعی آن را تبیین می‌کنیم و برای این گونه مفاهیم اعتباری مثل خانواده تعریف حقیقی نمی‌توان ارائه داد.
وی با بیان اینکه تربیت نیز مفهومی اعتباری است، افزود: بحث اصلی ما این است که چطور خانواده و تربیت را از منظر جامعه‌شناختی تعریف کنیم و در گام بعد اینکه آیا این پدیده و تعریف را طبیعی تلقی می‌کنیم یا دارای انحراف.
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد نظریه اعتبارات علامه طباطبایی بهترین نظریه برای تبیین پدیده‌های اعتباری است که با کتاب اصول فلسفه و روس رئالیسم مطرح شد؛ اما این بحث در آثار علامه قدمت بیشتری دارد.
وی اظهار داشت: به عنوان مقدمه اول باید گفت که در عالم طبیعت دو دسته موجودات داریم؛ دسته‌ای مانند جمادات و فرشتگان، خودشان تکویناً به‌سمت غایات حرکت می‌کنند و دسته دیگر مانند انسان موجوداتی هستند که اراده دارند و کمالات خود را با انتخاب و اعتبار به دست می‌آورند.
حسین پور افزود: مقدمه دوم آنکه بعضی مفاهیم اعتباری مثل ریاست و زوجیت قائل به فرد نیستند و در اجتماع محقق می‌شوند و با وجود یک فرد تحقق نمی یابند یعنی نیاز است دو طرف را فرض نماییم که بحث ما در خانواده و تربیت از این دسته است.
وی با بیان اینکه علامه در تعریف مفوم اعتباری سه معیار دارد، در توضیح آن گفت: اول اینکه اعتبار یعنی تعریف و سرایت حکم یک چیز به چیز دیگر به وسیله قوه وهم و این دیدگاه که مفاهیم اجتماعی صرفا برساخت اجتماعی است و ما واقعیات اجتماعی را اعتبار می‌کنیم غلط است و باید هر اعتباری به حقیقت و امری تکوینی برگردد.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در تعریف خانواده برخی آن را برساخت اجتماعی می‌دانند؛ اما طبق نظر علامه خانواده صرفا اعتبار ما نیست و باید به امری طبیعی برگردد، خانواده صرفا امری ذهنی نیست و باید با واقعیت نسبت داشته باشد.
وی افزود: در تعریف دوم از امر اعتباری باید گفت که انسان برای رسیدن به کمالش آن را تصور و تصدیق می کند؛ انسان تکوینا دارای قوه وهمی است که فطرتا اموری را اعتبار می‌کند و و تعریف سوم آنکه اعتبار، عملی فکری است و عبارت است از اینکه عوامل احساسی حد چیزی را به‌منظور ترتیب آثاری که اعتبار با آن عوامل احساسی دارند به چیز دیگری برسانیم.
حسین پور اظهار داشت: در یک جمع بندی، اعتبار، عملی فکری است و به‌وسیله قوه وهم انجام می‌شود و اعتباریات قراردادهایی هستند که انسان برای رسیدن به کمالاتش و رفع نقصش به وسیله قوه وهم می‌سازد و آن‌ها را از یک سری مشاهدات تکوینی می‌سازد.
وی با بیان اینکه خانواده مسئله‌ای تکوینی - اعتباری است، برخلاف مواردی مثل قوانین راهنمایی و رانندگی که اعتباری صرف است، گفت: در تعریف اعتباری خانواده، خانواده در تحلیل هستی شناختی اجتماعی باید بر اساس محل اعتبار، مبدأ اعتبار، وجه اعتبار و اثر اعتبار بررسی شود تا لغویت و عدم لغویت آن محرز شود.
استاد حوزه علمیه گفت: ازدواج بر اساس انگیزه استخدام و رفع نیاز صورت می گیرد اما تداوم خانواده برای بقای نسل با منتقل شدن ارزش‌ها محقق می‌شود؛ تربیت چیزی است که اجتماع باید برای بقای فرهنگی خود اعتبار کند و انگیزه استرحام بین انسان‌ها باعث تداوم زندگی خانوادگی است.
وی افزود: تحلیل واقعیت‌های اجتماعی از منظر رویکرد هستی شناسی مبتنی بر انگاره های اسلامی باعث می‌شود اعتباریات لغو و غیر لغو را تشخیص دهیم؛ مثلا برساخت اجتماعی هم‌باشی وقتی براساس چهار معیار مبدا، وجه، اثر و محل اعتبار سنجیده شود تعریف درستی برای خانواده نیست؛ چراکه اثر تداوم نسل را ندارد.
حسین پور بیان کرد: دوم بر اساس تحلیل فرایند تربیت و ازدواج بر اساس انگیزه استخدام و استرحام، اساس تربیت جایی معنا می‌یابد که خانواده اتفاق بیفتد چون اولین ظهوریات تربیت توسط رحم و عطوفت مادرانه و پدرانه اتفاق می‌افتد.
وی افزود: برای تحلیل ساختارهای تربیتی جامعه باید سراغ مدل‌های تحلیل در خانواده برویم چون اساس نظام تربیت و شکل گیری آن مبتنی بر زوجیت است و اگر این نباشد تربیت به سمت جهت اصلی خود حرکت نمی‌کند.
