خانم فاطمه علمی راد، طلبه سطح۳ حوزه و دکترای کلام اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه علمیه خراسان، ضمن گرامیداشت هفته وقف با شعار «خراسان، پایتخت موقوفات حوزوی کشور» به تبیین اهمیت وقف در آموزه‌های اسلامی پرداخت و با اشاره به آیه ۲۶۷ سوره بقره «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الْأَرْضِ» گفت: یکی از سنتهای بسیار ارزشمند در اسلام، سنت حسنه و صدقه جاریه وقف است.
وقف؛ بسترساز عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی
وی ضمن تبیین اهمیت وقف از دو منظر فردی و اجتماعی، با بیان اینکه از منظر اجتماعی، وقف راهکاری اساسی برای رفع نیازهای مادی جامعه اسلامی، گشودن گره‌های اجتماعی، گسترش امکانات و فراهم آوردن زمینه رشد و توسعه بوده و گسترش عدالت اجتماعی، عدم انباشت ثروت و کاهش فاصله طبقاتی را به ارمغان می‌آورد، تصریح کرد: پایداری و تداوم موقوفات، نوعی پشتوانه اقتصادی برای پیشرفت جوامع اسلامی محسوب شده و مسیر تمدن اسلامی را هموارتر می‌کند.
وقف؛ نقشی بی‌بدیل در انسان‌سازی و تقویت ارزش‌های اخلاقی
علمی‌راد با تاکید بر نقش تربیتی سنت حسنه وقف، آن را حائز اهمیت و به‌عنوان یکی از ویژگی‌های تمدنی وقف در جهت انسان‌سازی دانست و خاطر نشان کرد: نوع‌دوستی، دیگرخواهی، مسئولیت‌پذیری، پرورش روحیه احسان و نیکوکاری و مهم‌تر از همه، باور به مالکیت حقیقی خداوند، انگیزه‌های وقف را در جامعه اسلامی تقویت می‌کند.
وی ادامه داد: وقف، بعنوان سنت اسلامی با تبلیغ و ارائه درست، ظرفیت آن را دارد که الگویی برای جوامع دیگر، حتی جوامع غیردینی قرارگیرد زیرا مبانی آن همچون نوع‌دوستی، نیکوکاری و همیاری، از اصول عقلانی نشأت می‌گیرد.
پشتوانه علمی و دانشی؛ از گذشته تا امروز
این استاد حوزه علمیه با اشاره به سوابق دیرینه سنت حسنه وقف در طول تاریخ، نقش موقوفات را به‌عنوان پشتوانه مالی برای آموزش، پژوهش و توسعه علم و دانش پررنگ و حائز اهمیت عنوان و ابراز کرد: در طول تاریخ می‌بینیم که بسیاری از مراکز آموزشی و مدارس توسط خود دانشمندان وقف می‌شد و درآمدهای حاصل از آن برای پرورش استعدادها و دانشمندان نسل‌های بعدی صرف می‌گردید همچنان که تمدن علمی و دانشی مسلمانان، به ویژه در ایران، از همین طریق شکل گرفته است.
وی با اشاره به تغییر رویکرد وقف در طول تاریخ و اختصاص بیشترین موقوفه‌های امروز به اماکن، مهم‌ترین ویژگی متمایزکننده وقف را «پویایی و تداوم» آن دانست و خاطر نشان کرد: امروز می‌بینیم که تعداد قابل توجهی از موقوفه‌ها مربوط به قرن‌ها پیش هستند و در حال حاضر از منافع آن‌ها استفاده می‌شود که هم تامین‌کننده نیازهای حال و آینده می اشند و هم به‌عنوان صدقات جاریه‌ای برای واقفین محسوب می‌شوند.
نقش خانواده در ترویج فرهنگ وقف
علمی‌راد با تبیین نقش مهم بنیان خانواده به عنوان اولین نهاد تربیتی در فرهنگ‌سازی سنت حسنه وقف، به فرمایش حضرت علی(علیه‌السلام) اشاره کرد که می‌فرمایند: «قلب نوجوان مانند زمین خالی است که هرچه در آن افشانده شود، همان را می‌پذیرد» و افزود: خانواده به‌عنوان اولین نهاد اجتماعی است و هنجارهای اجتماعی معمولاً از خانواده آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: بنابراین حس ایثار و فداکاری از همان اوان زندگی و توسط خانواده شکل می‌گیرد و بر اساس فرمایش امیر‌المومنین(علیه لسلام) بنیان خانواده نقش مهمی در هدایت استعدادهای بالقوه فرزندان به سمت ارزش‌های اجتماعی دارد.
مدرس حوزه و دانشگاه با پیشنهاد راهکارهایی برای آموزش مفاهیم وقف به کودکان و تزریق موثر روحیه نیکوکاری به آنان، گفت: برای آموزش مفاهیم وقف به کودکان، می‌توان از موضوعات کوچک و امکانات در دسترس شروع کرد و حس نوع‌دوستی و ایثارگری را در فرزندان تقویت نمود همچنان که وقف کتاب یا حتی اسباب‌بازی کودکان می‌تواند گامی اولیه و مهم باشد.
چالش‌های نسل امروز و راهکارهای تعمیق شناخت وقف/ تقویت انگیزه وقف درگرو بازدید از موقوفات و ارتباط با واقفان
علمی راد با اشاره به ضرورت تقویت توجه نسل امروز به مفاهیم وقف و تقویت باور به رازقیت خداوند، توکل و قناعت، راهکارهایی برای تعمیق این شناخت در نسل جدید پیشنهاد داد: آگاهی‌بخشی در زمینه آثار فعلی وقف‌های صورت گرفته در گدشته از طریق بازدید از موقوفات، ارتباط با واقفان و آشنایی با انگیزه‌های آنان می‌تواند در این خصوص موثر باشد.
وی همچنین بر لزوم و اهمیت شناخت دقیق و موثر نیازهای جامعه و سوق دادن واقفان به سمت پاسخگویی به نیازهای حال حاضر تأکید و تصریح کرد: آشنا کردن واقفان در جهت وقف سرمایه خود برای اموری که بهره‌وری بیشتر، پایدارتر و تأثیرگذارتر در جامعه امروز دارند، می‌تواند نگاه نسلی به وقف و موقوفات را بیش از پیش تقویت کند.
شورای مشاوره وقف؛ گامی نو برای کارآمدی موقوفات متناسب نیازهای جامعه
علمی‌راد با تأکید بر لزوم تشکیل شورایی برای مشاوره به واقفان، آینده وقف را در ساختن جامعه‌ای بهتر، روشن و سرشار از برکات توصیف و خاطرنشان کرد: این شورا باید بکوشد ضمن توجه به انگیزه واقفان و حفظ موقوفه آنان، برای کارآمدی و بهره‌وری هرچه بیشتر در طول زمان، موقوفات را به سمت نیازهای واقعی جامعه هدایت کند.
شایان ذکر است؛ علاقه‌مندان می‌توانند با مشارکت در وقف حوزوی سرمایه‌ای ماندگار برای خویش رقم بزنند و راه‌های ارتباطی دفتر موقوفات حوزه علمیه خراسان برای واقفان شامل تماس با شماره ۳۲۰۰۸۲۷۵-۰۵۱، شناسه کاربری vaqfenour@ در پیام‌رسان ایتا و آدرس ایمیل Moqufatkh@gmail.com می‌باشد. همچنین شماره کارت‌های ۵۸۵۹۸۳۷۰۰۴۸۵۵۹۳۴ و ۶۰۶۳۷۳۱۲۴۱۱۷۸۹۸۸ نیز در اختیار واقفان ارجمند قرار دارد.
