به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه علمیه خراسان، حجت‌الاسلام وحیدی در کارگاه دانش‌افزایی اساتید و مسئولان مدارس نظام جامع این حوزه که با موضوع «پرورش جان‌ها؛ ارتباط آموزه‌های اخلاقی و تدریس در حوزه‌های علمیه» از سوی مدیریت اساتید و نخبگان حوزه علمیه خراسان در محل مجتمع فرهنگی آموزشی حضرت جوادالائمه علیه‌السلام گلبهار برگزار شد، با طرح مباحثی از سیر اخلاقی استاد و شاگرد، حدیثی از پیامبر اکرم(صلى‌الله‌عليه‌وآله) را محور سخنان خود قرار داد که فرمودند: «اجلسوا عند عالم یدعوکم من الخمس إلی الخمس»؛ یعنی بنشینید نزد عالمی که شما را از پنج مرحله به پنج مرحله دیگر دعوت می‌کند.

وی این پنج مرحله را از شک به یقین، از ریا به اخلاص، از رغبت به زهد، از کبر به تواضع و از عداوت به محبت دانست و با نگاهی کاربردی به رفتار آموزشی در حوزه، آن را شرح داد.

از شک تا یقین؛ رسالت استاد در جان‌بخشی به شاگردان  

حجت‌الاسلام وحیدی با بیان اینکه شاگردان در فضای تعلیم، به سه گروه موافق، مخالف و بی‌تفاوت تقسیم می‌شوند، گفت: وظیفه استاد آن است که به بی‌تفاوت‌ها تشنگی بدهد تا موافق شوند، به موافقان خوراک علمی ارائه کند تا در مسیر ثابت بمانند، و به مخالفان خوراکی معنوی بدهد تا دست‌کم از مخالفت به بی‌تفاوتی برسند.

وی افزود: برخی طلاب ممکن است در رفتار و نگرش خود ناسازگار باشند؛ بنابراین باید ارزش‌های طلبگی در جان آنان نهادینه شود تا «یقین» جای «شک» را بگیرد.

این استاد حوزه علمیه خراسان در ادامه با استناد به فرمایش پیامبر اکرم(صلى‌الله‌عليه‌وآله) که فرمودند «فوق کل برٍّ برٌّ»، یادآور شد: برترین نیکی برای استاد حوزه، رساندن شاگرد از مرحله تردید به یقین است، و این مسیر جز با ارتباط قلبی و صمیمی میان معلم و متعلم تحقق نمی‌یابد.

اخلاص، زهد و تواضع در تربیت اخلاقی طلبه

وی دومین مرحله تربیتی را گذر از ریا به اخلاص دانست و گفت: در مقابل ریا، پدیده‌ای به نام سمعه قرار دارد که باید با مجاهدت درونی آن را از جان و عمل زدود.

حجت‌الاسلام وحیدی تعریف اخلاص را چنین بیان کرد: «العمل الخالص هو الذی لا تُرید أن یحمدک أحدٌ علیه»؛ یعنی عمل خالص آن است که هیچ تردیدی در اینکه مردم تو را ستایش کنند نداشته باشی.

وی با اشاره به دوازده نشانه اخلاص، تأکید کرد: ورود اخلاص به زندگی، عیوب را می‌زداید، گناهان را ریشه‌کن می‌کند و دل را برای دریافت نور الهی آماده می‌سازد؛ مخلصین کسانی‌اند که جمعیت برایشان اهمیت ندارد، خوشایند مستمع برای آنان مطرح نیست و هیچ‌گاه به دنبال جلوه و شهرت نیستند.

حجت‌الاسلام وحیدی در ادامه، مرحله سوم را عبور از رغبت به زهد دانست و با ذکر حدیث پیامبر(صلى‌الله‌عليه‌وآله) که فرمودند «کل ما شغلک عن الله فهو صنمک»، تصریح کرد: هر چه انسان را از یاد خدا بازدارد، بت اوست. از همین رو، زهد یعنی دل‌بریدگی از وابستگی‌هایی که میان انسان و حقیقت الهی فاصله می‌اندازد.  

وی همچنین در شرح مرحله چهارم، گذر از کبر به تواضع را با اشاره به دو روایت تاریخی مقایسه کرد و گفت: قصه حرّ بن یزید ریاحی و ساحران فرعون نشان‌دهنده آن است که نباید خود را از کسانی که ظاهراً مذهبی نیستند برتر بدانیم؛ زیرا تواضع، آغاز دگرگونی حقیقی در جان انسان است.

وی پنجمین مرحله را گذر از عداوت به محبت معرفی کرد و گفت: پرهیز از مباحثی که خلاف وحدت اجتماعی است، یکی از آثار تربیت ایمانی در حوزه‌های علمیه است. حجت‌الاسلام وحیدی با اشاره به دیدگاه شیخ صدوق(ره) در کتاب «الاعتقادات»، ابراز داشت: تولّی سه مرحله دارد؛ قلبی، زبانی و عملی، و وقتی محبت اهل‌بیت و وحدت جامعه در کنار هم قرار گیرد، حقیقت دین جلوه‌گر خواهد شد.  

وی در پایان از طلاب خواست به مطالعه زندگی شهید فتح‌الله رنجبر ـ از خادمان مسیر جمکران و از دیدارکنندگان با امام زمان‌(عج) ـ اهتمام ورزند و با شناخت سیره شهدا، روح اخلاص و محبت را در تدریس و تربیت طلاب تجلی دهند.