دکتر مجید اسماعیلی، مدیر مؤسسه رسانه‌ای آوینی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه علمیه خراسان با اشاره به جایگاه راهبردی رسانه در دنیای معاصر، اظهار کرد: رسانه و فضای مجازی امروز از چنان تأثیر عمیقی برخوردارند که می‌توانند سبک زندگی، الگوهای فکری و حتی ساختارهای تمدنی جوامع را دگرگون کنند؛ مسئله‌ای که اهمیت حضور جدی و آگاهانه نهادهای فکری، به‌ویژه حوزه‌های علمیه، را در این عرصه دوچندان می‌سازد.

وی با تأکید بر اینکه فعالیت‌های رسانه‌ای نباید بدون پشتوانه فکری و تمدنی شکل بگیرد، افزود: فضای رسانه‌ای می‌تواند هم زمینه‌ساز فساد باشد و هم بستر احیای ارزش‌های اصیل انسانی و الهی. در سال‌های گذشته، بخش قابل توجهی از تولیدات رسانه‌ای فاقد نگاه بلندمدت و بنیان‌های اساسی فکری بوده‌اند و عمدتاً با هدف سرگرمی یا جذب مخاطب تولید شده‌اند؛ آثاری که در نهایت، فاقد ارزش پایدار و هویت تمدن‌ساز بوده‌اند.

رسانه، بازتاب‌دهنده هویت تمدنی تولیدکننده محتوا

اسماعیلی با نگاهی تحلیلی به نقش تمدنی رسانه تصریح کرد: هر محتوایی که در بستر رسانه تولید و منتشر می‌شود، بازتاب‌دهنده افکار، نگرش‌ها و روحیه تولیدکننده آن است. در واقع، هر اثر رسانه‌ای علاوه بر انعکاس هویت فرهنگی، ظرفیت تکثیر و گسترش آن هویت را در میان میلیون‌ها مخاطب دارد؛ از این‌رو، اگر این تولیدات فاقد پشتوانه فکری و تمدنی باشند، چنین تکثیری می‌تواند به عاملی تهدیدکننده برای جوامع تبدیل شود.

مدیر مؤسسه رسانه‌ای آوینی در ادامه با اشاره به نمونه‌هایی از تأثیر رسانه بر سبک زندگی جوامع گفت: تمدن غرب به‌خوبی توانسته از رسانه به‌عنوان ابزاری مؤثر برای انتقال مفاهیم فرهنگی و اقتصادی خود بهره بگیرد. برای نمونه، واکنش جوامع مختلف به برندهایی مانند مک‌دونالد نشان می‌دهد که چگونه مخاطبان برای مصرف محصولی که بازتاب‌دهنده هویت و ارزش‌های تمدن غرب است، در صف‌های طولانی می‌ایستند. این موفقیت، ناشی از پشتوانه تمدنی قدرتمندی است که در فضای رسانه‌ای آن‌ها وجود دارد. اگر ما نیز بخواهیم نقشی تأثیرگذار و الهی ایفا کنیم، باید فعالیت‌های رسانه‌ای خود را بر بنیان‌های عمیق فکری و تمدنی استوار سازیم.

ضرورت نقش‌آفرینی حوزه‌های علمیه و تربیت نیروی متخصص رسانه‌ای

اسماعیلی با اشاره به ضرورت حضور حوزه‌های علمیه در عرصه رسانه، این ورود را حق طبیعی حوزه دانست و گفت: حوزه‌های علمیه می‌توانند در اصلاح جریان‌های فکری و مدیریتی رسانه، نقشی بی‌بدیل ایفا کنند. این حضور، به معنای شناخت، بازتعریف و بازنمایی ارزش‌های الهی در بستر رسانه‌ای است.

وی افزود: رسانه صرفاً ابزاری برای انتقال پیام نیست، بلکه محیطی تأثیرگذار است که می‌تواند روح یک جامعه را شکل دهد و آن را به‌سوی مقصدی مشخص هدایت کند. ازاین‌رو، محتوای رسانه‌ای باید مأموریت بازنمایی جریان الهی حاکم بر آفرینش را برعهده بگیرد.

مدیر مؤسسه رسانه‌ای آوینی با بیان اینکه گاهی محتوایی با ظاهری جذاب اما مغایر با ارزش‌های فطری و الهی تولید می‌شود، خاطرنشان کرد: چنین آثاری ممکن است در کوتاه‌مدت مورد توجه قرار گیرند، اما در نهایت محکوم به شکست هستند، چرا که خلاف مسیر آفرینش حرکت می‌کنند. رسالت حوزه‌های علمیه، احیای این ارزش‌های الهی و هدایت جریان رسانه‌ای در مسیر صحیح است.

وی همچنین با اشاره به کمبود نیروهای متخصص، متعهد و اندیشمند در حوزه رسانه گفت: یکی از چالش‌های جدی امروز، فقدان افرادی است که در کنار دانش رسانه‌ای، از بینش الهی عمیق نیز برخوردار باشند. بسیاری از فعالیت‌های رسانه‌ای صرفاً معطوف به جلب توجه مخاطب یا پاسخ به جریان‌های زودگذر است و این رویکرد، با رسالت واقعی رسانه فاصله دارد.

اسماعیلی تأکید کرد: حوزه‌های علمیه باید با تربیت نیروهای متخصص رسانه‌ای، این خلأ را جبران کنند؛ نیروهایی که بتوانند محتوایی تولید کنند که هم پاسخ‌گوی مسائل روز باشد و هم تأثیری عمیق و ماندگار بر ذهن و جان مخاطب بگذارد. در صورت تحقق این امر، رسانه می‌تواند به ابزاری مؤثر برای هدایت اجتماعی و انتقال پیام‌های الهی تبدیل شود.

مدیر مؤسسه رسانه‌ای آوینی در پایان، جشنواره‌هایی همچون جشنواره بین‌المللی رسانه و فضای مجازی سلمان را فرصتی ارزشمند برای بازبینی، آسیب‌شناسی و ترسیم مسیر آینده فعالیت‌های رسانه‌ای دانست و گفت: این رویدادها به ما کمک می‌کنند تا نقاط قوت و ضعف را شناسایی کرده و مسیر روشنی برای رسانه دینی مبتنی بر ارزش‌های الهی ترسیم کنیم. رسانه دینی باید بتواند با بیانی لطیف و در عین حال عمیق، مفاهیم دینی را منتقل کرده و نقش هدایت‌گر خود را در جامعه به‌درستی ایفا کند.